Literaire professionals vertellen - Promoot je vertaalde literatuur anders dan oorspronkelijk Nederlandstalige literatuur?
Kies je bijvoorbeeld voor een ander omslag? Hoe weet je of een omslag goed is? Doe je iets met het land van herkomst op het omslag? Hoe probeer je aan te sluiten bij de lezer in het promoten van een bepaald boek? Moet een omslag van vertaalde literatuur juist herkenning of nieuwsgierigheid naar iets onbekends oproepen? Vijf respondenten vertellen over promotie.
Thalia Ostendorf, redacteur, vertaler en medeoprichter van Uitgeverij Chaos
"Met onze vertalingen hebben we de omslagen gelinkt aan de auteurs, maar onze eigen stijl behouden. Beide auteurs zijn al zo lang niet meer in leven dat het copyright verlopen is, dus we hebben deze beslissingen onafhankelijk kunnen maken."
Jan Baeke, dichter, redacteur, vertaler, essayist en festivalprogrammeur bij Poetry International
"Buitenlandse dichters moeten we meer binnen de context van een thema of naar verwantschap met andere bekende schrijvers of dichters promoten."
"Voor Poetry geldt dat op een enkele dichter na de buitenlandse dichters vaak veel minder bekend zijn dan de Nederlandstalige dichters. Er was een tijd (in de eerste decennia dat Poetry bestond) dat dichters nog op een zekere internationale reputatie konden bogen: denk aan festivaldichters als Pablo Neruda, Octavio Paz, Seamus Heaney, Tomas Tranströmer.
Buitenlandse dichters moeten we dus meer binnen de context van een thema of naar verwantschap met andere bekende schrijvers of dichters promoten.
De uitgaven die we maakten, maakten we meestal samen met een uitgever (Arbeiderspers, Podium, Azul Press) en die bepaalde (in overleg) het omslag. De uitgever nam meestal de productiekosten voor zijn rekening en wij betaalden de vertalers en de dichters."
Aline Lapeire, literair programmamaker voor deBuren en voormalig bureauredacteur bij De Bezige Bij Antwerpen
"Bij een vertaling is er natuurlijk een origineel omslag dat inspiratie biedt. Als het een sterk beeld is dat kan werken voor de Nederlandstalige markt, dan wordt het vaak overgenomen en opnieuw beletterd. Soms wordt er een nieuw omslag ontworpen; dat gaat dan ongeveer zoals bij een originele uitgave. Vaak wil de originele auteur of de agent dit omslag nog voorgelegd krijgen ter goedkeuring.
Het ontwerp van een omslag is weer een vak op zich, waar erg veel verschillende opvattingen over zijn. De vormgever kies je vaak op basis van de stijl van eerder werk; bij sommige uitgeverijen wordt er intern vormgegeven. Als het over vertaalde literatuur gaat, vind ik niet dat het omslag letterlijk moet verwijzen naar de cultuur van een land; het verhaal is hopelijk universeel. Het is belangrijker dat de sfeer van het boek goed gevat wordt."
Judith Uyterlinde, publishing director bij World Editions
"Wij brengen een omslag van vertaalde boeken niet anders dan oorspronkelijke werken, behalve dan dat we de naam van de vertaler vermelden. Een omslag moet aantrekkelijk zijn, het moet nieuwsgierig maken. Wij werken graag met kleurrijke omslagen maar vermijden clichématige verwijzingen naar het land van herkomst."
Ebissé Wakjira-Rouw, medeoprichter van Dipsaus en redacteur bij Uitgeverij Pluim
"Nee, daar zit geen verschil tussen. De cover en de marketingstrategie worden aangepast aan de Nederlandse markt. Vertaalde werken worden door Nederlanders geconsumeerd en moeten dus Nederlanders aanspreken. Afwijkende promotie lijkt me onverstandig. Wat niet meer van deze tijd is: exotische omslagen bij boeken uit zogenaamde 'exotische landen'. Afrikaanse boeken met covers vol met ondergaande zon en silhouetten van olifanten of giraffen bijvoorbeeld. Of iets met dadels en blauwe tegels want Marokko. Het komt gewoon zeer bekrompen en beperkt over."