ELV Najaarscursussen 2020 feestelijk afgerond

Op 2 oktober trapten we af met een kennismaking, waarbij de cursisten, docenten en organisatoren zichzelf aan elkaar voorstelden. Vervolgens gingen ze aan de slag binnen hun eigen trajecten. De cursussen vonden volledig online plaats in onze eigen leeromgeving ELVi.

Op 27 november werden de cursussen gezamenlijk afgesloten. De medewerkers van het ELV zorgden voor een muzikale binnenkomer en afsluiting en hadden de digitale ballonnen opgehangen op hun Teams-achtergrond. Er werd door sommigen zelfs gedanst. Misschien niet alleen vanwege de goede tunes, maar ook een beetje uit opluchting dat de cursus ten einde was - want hard werken was het wel.

Tijdens de verschillende presentaties werd duidelijk hoeveel iedereen geleerd had. Mooi was het om te horen dat de deelnemers elkaar goed hadden leren kennen en fijn samenwerkten. Sam Garrett, moderator van de cursus Engels (non-fictie), zei het terecht aan het begin van de slotsessie: houd die samenwerking vast, want dit is je netwerk, dit zijn je collega's om mee verder te gaan. 

Non-fictie vertalen Nederlands-Engels

De cursisten van Non-fictie vertalen Nederlands-Engels gingen tijdens hun traject onder moderatie van Liz Waters en Sam Garrett aan de slag met fragmenten van Simon(e) van Saarloos, Anousha Nzume, Anne J. Kox en Frank Westerman. Terugblikkend vertelden ze soms te kampen met het 'imposter syndrome', het gevoel niet opgewassen te zijn tegen de teksten. Het hielp om te leren wat je allemaal kunt doen om je goed voor te bereiden op je taak, zoals het maken van een vertaalrelevante analyse. Om je af te vragen: voor wie is dit boek, wanneer is het geschreven, wat is de functie? En wie is je nieuwe publiek?

Een andere goede les was om de teksten hardop voor te lezen, om de dialogen goed te kunnen vertalen. Sam Garrett meende dat er overigens geen reden was voor de cursisten om zich zorgen te maken over hun kwaliteiten: hun gevoel kwam voornamelijk voort uit onzekerheid, maar vormt geen spiegel van de werkelijkheid. 

Literair vertalen Nederlands-Pools

In de cursus Literair vertalen Nederlands-Pools kwamen verschillende genres aan bod, en werd onder begeleiding van moderatoren Jerzy Koch, Alicja Oczko en Jadwyga Jedryas gewerkt aan teksten van Bas Kwakman, Radna Fabias, Joke van Leeuwen en Tom Lanoye. Ook de groep Pools merkte tijdens het traject het grote belang van het ontmoeten van en samenwerken met andere vertalers, als stimulans en als netwerk. Ze leerden dat er niet zo zeer foute vertalingen zijn, maar wel verschillende keuzes, die je moet kunnen onderbouwen.

Moderator Alicja Oczko merkte ook dat de groep een ontwikkeling doormaakte: in het eerste vertaalatelier namen ze alles van haar aan, maar in de laatste workshop verdedigden ze hun eigen vertaalkeuzes. Het was leerzaam elkaars vertalingen te vergelijken, bijvoorbeeld met een markeringssysteem met kleurtjes. Ook bleek het handig heel veel op te zoeken, ook dingen die misschien op het eerste gezicht vanzelfsprekend leken. 

Professionalisering van de beginnend vertaler

Binnen de cursus Professionalisering van de beginnend vertaler, die we dit jaar voor het eerst organiseerden, werkten de deelnemers elke week aan een ander onderdeel van hun portfolio, zoals een leesrapport, een proefvertaling en een pitch. Zij volgden lezingen van verschillende experts uit het vertaalvak, onder andere over het literaire veld, zichtbaarheid en onderhandelen, en presenteerden hun portfolio uiteindelijk aan de medewerkers van het ELV, het Nederlands Letterenfonds en Literatuur Vlaanderen.

De cursisten vertelden dat ze tijdens hun traject steeds verder uit hun comfortzone werden getrokken. Zo was het opnemen van een videopitch tegen het einde heel spannend, maar ook heel leerzaam. Zeker voor vertalers in kleine talen is het belangrijk om in staat te zijn een boek overtuigend voor te dragen. Ook leerzaam was de onderlinge peer review op elkaars werk, en het was fijn om aan alle deskundigen eindeloos vragen te mogen stellen. Uiteindelijk hielp de cursus erg voor de deelnemers om zich ervan bewust te worden dat ze écht vertalers zijn en dat meer mogen uitdragen. 

Het ELV kijkt terug op drie mooie najaarscursussen, met gemotiveerde deelnemers en bevlogen sprekers. We wensen alle vertalers veel succes met hun verdere loopbaan.