Over "Audience Design in Translating" van Ian Mason
In het artikel "Audience Design in Translating" gaat Ian Mason in op het belang van een goed beeld van het doelpubliek. Daarmee bouwt hij voort op de ideeën die binnen het functionalisme worden verkondigd en waarbinnen vertaling als doelgerichte handeling wordt gekenmerkt.
In zijn artikel legt Mason uit hoe verschuivingen tussen brontekst en doeltekst vaak worden veroorzaakt door een verschil in doelpubliek en doel van de vertaling. Dit illustreert hij aan de hand van een tweetal casussen: een toespraak van ayatollah Khomeini en een populair-wetenschappelijk boek over de katharen van Emmanuel Le Roy Ladurie. Verschillen tussen bron- en doelteksten worden teweeggebracht door de sociolinguïstische context waarin beide teksten zich bevinden en het doel dat met de teksten wordt beoogd. Factoren die daarbij een rol spelen, zijn onder andere macht (power relations), afstand tussen zender en ontvanger en beleefdheidsvormen.
Mason verschaft met zijn casussen inzicht in het verschil tussen de communicatieve contexten waarin origineel en vertaling zijn ingebed en laat zien dat een vertaler bij gebrekkig inzicht de plank behoorlijk kan misslaan. Dat een helder ontwerp van het doelpubliek geen sinecure is, blijkt als het doelpubliek van een tekst wordt onderverdeeld in subcategorieën (addressees, auditors, overhearers, eavesdroppers) om de complexiteit van publieksontwerp in vertaling te illustreren. De tekst van Mason is theoretisch gezien heel interessant, omdat onderzoekers beter in staat zijn om verschuivingen tussen bron- en doeltekst in perspectief te plaatsen. De tekst dient ook een praktisch nut: als vertaler kun je leren hoe je het profiel van je doelpubliek kunt verfijnen en dit verfijnde beeld kunt gebruiken om tijdens het vertalen strategische keuzes te maken en te motiveren.
"Audience Design in Translating" is onderdeel van het handboek Introducing Translation Studies (2018) van Jeremy Munday. Het is hier vrij te raadplegen.
Gerelateerd