Nederland en Vlaanderen gastland 2.0 op Frankfurter Buchmesse
Op dinsdag 18 oktober openen de Nederlandse koning Willem-Alexander en de Belgische koning Filip en koningin Mathilde in aanwezigheid van de Vlaamse minister-president en de Nederlandse en Vlaamse minister van Cultuur het gastlandpaviljoen op de Frankfurter Buchmesse, waar Vlaanderen en Nederland hun cultuur en literatuur presenteren aan een Duits en internationaal publiek. Het vormt het hoogtepunt van een groots project waar het Nederlands Letterenfonds en het Vlaams Fonds voor de Letteren bijna vier jaar hard aan gewerkt hebben.
Met een voortraject van meer dan 400 evenementen in heel Duitsland, met meer dan 300 recente vertalingen van Nederlandstalige literatuur in het Duits, en met een eerste stroom enthousiaste recensies en reacties in de Duitse pers, is het gastlandschap nu reeds een succes. En dan moet het hoogtepunt nog komen: de 300 evenementen op en rond de Frankfurter Buchmesse zelf.
Duitsland vormt voor de Nederlandstalige literatuur de belangrijkste exportmarkt. De Frankfurter Buchmesse, die dit jaar van 19 t/m 23 oktober plaatsvindt, is de grootste en meest invloedrijke boekenvakbeurs ter wereld. Uitgevers, agenten, vertalers en andere professionals uit het internationale boekenvak onderhandelen in Frankfurt over vertaalrechten, proberen hun meest succesvolle titels te verkopen aan zoveel mogelijk landen, of hopen net die ene parel te ontdekken.
Ook trekt de Buchmesse veel media-aandacht, ieder jaar zijn er bijna 10.000 geaccrediteerde journalisten. Daarbij evolueert de Frankfurter Buchmesse steeds meer van boekenbeurs naar een cultureel festival. Door die ontwikkelingen is de aandacht voor de Ehrengast, die wordt geselecteerd op basis van een bidbook, exponentieel toegenomen.
Dit jaar valt die eer te beurt aan Vlaanderen en Nederland, die hun cultuur en literatuur samen presenteren onder het motto Dit is wat we delen. Het is de tweede keer dat het Nederlandse taalgebied als eregast in de kijker staat in Frankfurt, na een succesvolle editie in 1993. Daarmee zijn we de eerste Europeanen die een tweede gastlandprogramma mogen organiseren. Nederland en Vlaanderen zetten in op een gastland 2.0, waarbij niet alleen de literatuur maar ook de cultuur uit de lage landen breed onder de aandacht wordt gebracht, zowel op de Buchmesse en in Frankfurt als door het hele jaar heen in heel Duitsland.
In de aanloop naar de Frankfurter Buchmesse verschenen tot op vandaag al 290 Nederlandstalige literaire titels in Duitse vertaling. Bij aanvang van de Frankfurter Buchmesse op dinsdag 18 oktober zullen dat er al minstens 306 zijn (in alle genres: fictie, non-fictie, poëzie, kinder- en jeugdliteratuur, strips). Ter vergelijking: in recente jaren verschenen gemiddeld zo’n 85 nieuwe vertalingen per jaar in het Duitse taalgebied. Daarmee is een belangrijke doelstelling van het Nederlands-Vlaamse gastlandschap in feite al gerealiseerd, nog voor de Buchmesse heeft plaatsgevonden.
De Frankfurter Buchmesse stelt elk jaar een catalogus samen met Neuerscheinungen: vertalingen in het Duits van boeken uit en over het gastland. Daar zitten behalve literaire titels ook bijvoorbeeld reisgidsen en kunstboeken bij. De teller staat nu al op 454 titels. Nog niet eerder heeft de Frankfurter Buchmesse meegemaakt dat een gastland in de aanloop zoveel vertalingen in de wacht wist te slepen.
Mede dankzij de onvermoeibare inzet van ruim 45 literair vertalers Nederlands-Duits kan de Duitse lezer nu kennis nemen van een rijkdom aan Nederlandse titels in alle genres. Op de Buchmesse maken velen van hen ook deel uit van het programma, geven zij lezingen of spelen voor even De Boekendokter, nemen deel aan een vertalersworkshop, enzovoort. Op zaterdagmiddag wordt de tweejaarlijkse Else Otten Übersetzerpreis uitgereikt, een hoogtepunt van deze Buchmesse.
Kijk voor meer informatie op de site van het Nederlands Letterenfonds, het Vlaams Fonds voor de Letteren en Buchmesse. Kijk voor meer informatie over het programma op Frankfurt2016.