Onderzoek naar het Vertalersbestand

23 juni 2025 - ELV Nieuws

Van februari t/m juni heeft het ELV Lisa Ganzevles begeleid tijdens haar stage. Lisa is masterstudent aan Universiteit Utrecht waar ze Professioneel vertalen studeert. Tijdens haar stage heeft ze onderzoek gedaan naar het Vertalersbestand van het ELV. Met behulp van haar bevindingen heeft het ELV aanpassingen kunnen doorvoeren waardoor onder andere het aanmaken van een profiel in het Vertalersbestand nu makkelijker is. Lees verder voor de bevindingen en tips!

Voorbeeld van een profiel voor een beginnend vertaler.
Voorbeeld van een profiel voor een beginnend vertaler.

Het onderzoek is opgezet met het doel erachter te komen wat er voor nodig is om het aantal actieve profielen in het Vertalersbestand te vergroten. Zodra vertalers een profiel hebben laten aanmaken, kunnen zij hierin delen welke publicaties ze op hun naam hebben staan en welke andere relevante werkervaring ze hebben. Deze persoonlijke profielen geven hun meer zichtbaarheid en maken het makkelijker voor opdrachtgevers om in contact te komen met een geschikte, actieve vertaler. Verder kunnen ook collega-vertalers of instanties via deze weg makkelijker een vertaler vinden voor bijvoorbeeld een samenwerking of een evenement. 

Beginpunt 

Aan de start van het onderzoek had het Vertalersbestand 561 profielen. Op 48 van deze profielen had de vertaler nog nooit ingelogd, waardoor het profiel op hun naam na helemaal leeg is gebleven. Verder waren er 102 vertalers die al vijf jaar of langer niet hadden ingelogd en 119 die al drie tot vijf jaar niet hadden ingelogd. In het kort betekent dit dat 48% van de vertalers al op z’n minst drie jaar niet op hun profiel hadden ingelogd. Aangezien het Vertalersbestand een representatie is van de actieve literair vertalers in en uit het Nederlands, gaat het ELV naar aanleiding van dit onderzoek peilen hoeveel van deze vertalers daadwerkelijk nog vertalen en welke profielen eventueel uit het bestand verwijderd kunnen worden. 

De aanpak 

Na het analyseren van de cijfers zijn er bij een groep vertalers interviews afgenomen. Er is zowel gesproken met vertalers die een profiel in het Vertalersbestand hebben als vertalers die wel voor een profiel in aanmerking komen maar deze niet hebben aangevraagd. De focus van de interviews lag op hoe bekend de vertalers waren met het Vertalersbestand en de hobbels die zij ervaarden bij het maken en bijhouden van hun profiel. Voor vertalers die geen profiel hadden, werd voornamelijk aandacht besteed aan wat hen hiervan weerhield. Ook hebben enkele uitgevers hun inzichten gedeeld, waardoor in combinatie met de antwoorden van de vertalers tips en best practices opgesteld konden worden. 

Tips en best practices 

Uit de gesprekken bleek dat vertalers behoefte hebben aan sturing bij het aanmaken van een profiel. Vertalers uit het Nederlands vroegen zich voornamelijk af hoe zij hun profiel ook voor uitgevers buiten Nederland effectief konden indelen. Voor hen de tip: voeg zowel een Nederlandse introductie toe als een versie in het Engels of je doeltaal en verwijs eventueel naar je website. 

Voor alle vertalers die graag handvaten willen voor het maken en/of updaten van hun profiel heeft het ELV een lijstje tips opgesteld. Deze tips houden onder andere rekening met de informatie waar een uitgever naar op zoek is. Tevens zijn er voorbeelden opgesteld van drie soorten profielen: die van een beginnende vertaler, een medior vertaler en een ervaren vertaler. Deze best practices laten zien hoe een profiel op een aantrekkelijke, overzichtelijke manier ingevuld kan worden en zijn hier te vinden. 

Benieuwd of je in aanmerking komt voor een profiel in het Vertalersbestand? Kijk hier voor de voorwaarden en stuur het ELV een bericht.