Kennisbank

Spreken over vertalen in termen van zichtbaarheid kan op het eerste gezicht merkwaardig lijken. Literair vertalers worden geacht een getrouwe weergave van een oorspronkelijke tekst te geven en dus zelf zo onzichtbaar mogelijk te zijn. Maar wie zich er een beetje in verdiept, begrijpt algauw dat er sprake is van een paradox.

Een vertaler krijgt als zelfstandig ondernemer te maken met veel verschillende actoren in het literaire veld. Om vertalers een kijkje te bieden in hoe het er 'aan de andere kant' aan toegaat, hebben we negen literaire professionals met diverse functies in het boekenvak zestien vragen gesteld over het samenwerken met vertalers.

Heb je tips of advies voor (beginnende) vertalers in of uit het Nederlands? Negen respondenten geven praktische tips om literair vertalers op weg te helpen.

Vind je dat redacteurs en persklaarmakers zichtbaarder zouden moeten zijn? Waarom wel of niet? Waar en hoe kan dat en is daar een rol voor jou in weggelegd? Vind je dat de vertaler zichtbaar moet zijn? Waarom wel of niet? Waar en hoe kan dat en is daar een rol voor jou in weggelegd? Waar moet een vertaler worden vermeld? Negen professionals delen hun gedachten over de zichtbaarheid van de vertaler.

Hoe kunnen we het boekenvak diverser en inclusiever maken? Welke rol zie je daar voor jezelf (en jouw organisatie) in weggelegd? Welke rol is daar voor vertalers in weggelegd? Acht respondenten geven hun mening.

Bijvoorbeeld met betrekking tot het redactieproces? Is er sprake van flexibilisering? Wat voor gevolgen heeft de digitalisering? Zijn er trends waar te nemen met betrekking tot verkoop of de algemene leesbereidheid? Is er in het bijzonder aandacht voor bepaalde vertaalde literatuur? Hoe zit het met de receptie? Merk je veel van bestselleritis? Wat zou je willen veranderen in het boekenvak? Negen literaire professionals delen hun waarnemingen.

Hoe ga je om met het feit dat niet alle werken even succesvol zijn? Hoe maak je een inschatting of een werk een succes gaat worden? Hoe ga je om met het risico dat daarmee gepaard gaat? Moet een werk per se rendabel zijn en waarom wel of niet? Waar kan een vertaler rekening mee houden? Zeven respondenten vertellen over de commerciële kant van het boekenvak.

Wie bepaalt de titel en het omslag van een vertaald werk en welke factoren spelen daarbij een rol? Wordt de vertaler betrokken bij deze beslissing? Zeven literaire professionals lichten toe wat gebruikelijk is.

Hoe bepaal je wat je aankoopt en uitgeeft/publiceert/programmeert en hoe verloopt dat proces? Wie bepaalt of een boek wordt aangekocht of een fragment wordt geplaatst? Hoe kan een vertaler daar een rol in spelen? Zeven respondenten lichten toe waarom ze voor bepaalde werken en personen kiezen.

Wie schrijft met potlood en wie met pen? Zie je je redactie als suggesties of als aanpassingen die moeten worden doorgevoerd? Wat is de positie van de vertaler in het redactieproces? Hoe wordt dat bepaald? Negen professionals bespreken de wisselwerking tijdens het redactieproces.