'Ik kreeg al snel door hoe fijn het is om met een andere vertaler van gedachten te wisselen'

'Hoewel ik naast de studies Literatuurwetenschap en Griekse Taal en Cultuur ook een master Vertalen heb gedaan, viel pas na een goed gesprek met vertaler Hero Hokwerda het kwartje dat ik daarmee alle ingrediënten had om literair vertaler uit het Nieuwgrieks te worden. Hij raadde me aan een ELV ontwikkelingstraject te volgen, een advies dat ik ter harte nam. In maart 2022 deed ik een aanvraag en een paar maanden later hoorde ik dat een van de zes ontwikkelingstrajecten aan mij was toegekend.

Het ELV koppelde me aan literair vertaalster Katelijne De Vuyst en de zomer van 2022 bracht ik door in Griekenland, waar ik, zoals ik met Katelijne had afgesproken, werkte aan een vertaling van vier korte verhalen van Christos Ikonomou. Deze Griekse auteur heeft onlangs twee prestigieuze Amerikaanse prijzen gewonnen, maar was nog niet eerder vertaald in het Nederlands. Zijn personages worstelen in de tegen Athene aanliggende havenstad Piraeus met eenzaamheid, werkeloosheid en geldnood. Toch plegen ze, ondanks de ogenschijnlijke uitzichtloosheid van hun bestaan, kleine daden van verzet – die er toe doen, of ze nu verandering teweeg brengen of niet.

In het najaar van 2022 spraken Katelijne en ik een paar keer af voor koffie en bespraken haar commentaar op mijn vertalingen, iets wat vaak tot nieuwe inzichten leidde. Ik kreeg al snel door hoe fijn het is om met een andere vertaler van gedachten te wisselen over vertaalkeuzes, uitdagingen en mogelijke oplossingen. Katelijne wees me op valkuilen, droeg suggesties aan en leerde me trucs om de Nederlandse tekst soepeler te laten lopen. Af en toe stuitten we op een woord dat in België anders gebruikt wordt dan in Nederland. Dit maakte me bewuster van mijn eigen taalgebruik en vormde een verrijking van mijn ontwikkelingstraject.

Uitgerust met vier uit het Grieks vertaalde korte verhalen besloot ik op aanraden van Katelijne het literaire landschap te gaan verkennen. Het verhaal Protestbord met bezemsteel kreeg een plekje in literair tijdschrift Kluger Hans, boorplatform voor opkomend talent. Geflankeerd door kunstwerken van Julien Meert en fris vormgegeven door Thijs Kestens van Armée de Verre, had Christos Ikonomou zich geen mooier debuut in het Nederlands taalgebied kunnen wensen. Inmiddels hebben, zes maanden na het ontwikkelingstraject, drie van de vier verhalen een waardig thuis gevonden. Binnenkort verschijnen de korte verhalen Het bloed van de ui en Kom Ellie, voer het varkentje in respectievelijk Tijdschrift Terras en op de website van De Revisor. Zo heeft het ELV ontwikkelingstraject me in feite toegang gegeven tot het literaire veld.

Naast deze publicaties en waardevol contact met een ervaren vertaler heeft het ontwikkelingstraject me nog iets anders opgeleverd. Begin dit jaar werd ik dankzij bemiddeling van het ELV door Poetry International benaderd om een aantal gedichten te vertalen van de getalenteerde dichteres Danae Sioziou, de eerste Griekse dichter op het internationale poëziefestival in 20 jaar. Een half jaar later zat ik in een zaal vol mensen die zich dankzij mijn op een scherm geprojecteerde vertaling hardop lachend herkenden in Danaes gedicht over "jarig zijn na je dertigste". Op dat moment realiseerde ik me pas echt dat je als vertaler mensen toegang geeft tot iets waar ze anders geen toegang toe zouden hebben. Ik kan niet wachten meer hedendaagse Griekse literatuur toegankelijk te maken voor een Nederlandstalig leespubliek.'

Voorproefje

Hieronder een citaat uit het korte verhaal Protestbord met bezemsteel van Christos Ikonomou, dat in zijn geheel verscheen in Kluger Hans #44 Blur.

'Diep in de nacht stak hij een sigaret op zonder het bord los te laten. Hij ademde diep in en rechtte zijn rug en hief het doorweekte bord de lucht in en hield het omhoog en bleef het omhoog houden, met beide handen, zelfs toen hij de rook uitblies en keek hoe de rook dik en geel uit zijn borst kwam en langzaam opsteeg in de gele straatverlichting en toen door de duisternis werd opgeslokt als de rook van een armzalig offer uit de oudheid dat niet werd opgemerkt door de goden noch door de mensen die in de goden geloofden.'

Zie ook Evelines vertalersprofiel in ons Vertalersbestand.

Tijdens een ontwikkelingstraject werkt een beginnend literair vertaler, onder begeleiding van een mentor, aan de vertaling van een zelfgekozen tekst. Het beoogde resultaat: een publicatie en meer aansluiting met het literaire veld. Ook een ontwikkelingstraject doorlopen? Kijk voor meer informatie, de voorwaarden en aanmelding op deze pagina.

Het ELV voert het mentoraatsprogramma uit samen met Literatuur Vlaanderen en het Nederlands Letterenfonds.