Bryan Washingtons 'Lot' in vertaling verschenen

De afgelopen tijd publiceerden we in aanloop naar de verschijning de blogs van de vertalers. In dit laatste deel is Stokely Dichtman aan het woord. 

Stokely Dichtman over 'Wayside'

Mijn reis van Lot naar Wayside was een Beautiful Struggle. Ik ontdekte hoeveel vertalen lijkt op dichten en hoe comfortabel ik me voel bij puzzelen met woorden.

Wat mij het meest is bijgebleven zijn de vragen die ik ben gaan stellen. Aan mezelf, wie ben je, wat voor schrijver wil je zijn. Aan de taal, past de norm die we hanteren voor het Nederlands, wel bij wat mensen er in de praktijk mee doen. Taal is een van onze meest fluïde uitvindingen. Je kan er letterlijk meedoen whatever you fucking like. Maar tegelijk is de norm die we hanteren niet echt tolerant naar varianten van die taal. En wat doet het met mensen om een taal te gebruiken die veel varianten uitsluit. Beïnvloedt dat jouw ideeën, of hoe je naar de wereld kijkt?

Zien hoe Bryan Washington zijn meesterwerk van het papier laat spatten door de taal die hij gebruikt was en is inspirerend. Mijn verhaal begint met: Javi en zijn boy Rick verkochten smoke op het speelveld. ‘Het speelveld’ wordt in het Engels alleen ‘the court’ genoemd. Ik vind het mooi dat ik precies ben uitgekomen bij een begrip dat tussen ‘het veld’ en ‘het basketbalveld’ ligt. Dat pas later in het verhaal wordt verduidelijkt met: sufferds die alleen met de bal in de ring wilden scoren (stiffs hooping on the rim). Waar ik heel anders met de slang moest omgaan om het goed in het Nederlands over te brengen.

Na een vraag van een van de vertalers vertelde Bryan dat hij tijdens het schrijven luisterde naar A seat at the table van Solange Knowles. Vooral het nummer F.U.B.U. maakte helder voor mij dat dit boek, rijk aan slang en Spaans, met dezelfde insteek is geschreven, For Us By Us.

Daarom kozen we ervoor om net als in het origineel niets te cursiveren. Het lijkt misschien niet veelzeggend. Maar het zegt in feite dat alle woorden in dit verhaal evenveel tot de norm behoren, dat elk woord in dit verhaal de norm is waartoe de lezer zich mag verhouden. Mijn keuze was om in mijn tekst veel invloeden van de brontaal en de slang te bewaren en niets uit te leggen. Dit deed iets met de overtuigingskracht van mijn vertaling waar ik blij mee ben. Iets dat ik zeker meeneem in het vervolg van mijn reis op dit speelveld terwijl ik luister naar Around my way van Talib Kweli.

Stokely Dichtman is een dichter, performer, die native speakers en ieder die het voelt en verstaat in het Nederlands en Engels met de dezelfde gedichten op dezelfde manier weet te raken. Een vertaler van nature, een pietje-precies, een denker en een kunstenaar. Hij is autodidact, doet het op gevoel, dat is zijn kracht, zo maakt hij contact.

Lees ook de andere blogs uit deze reeks:

• Mijke Hadewey van Leersum, Joost Jungsik Vormeer en Reshma Jagernath
• Parel Joy, Leen Vertessen en Adiëlle Westercappel
• Laila de Miranda, Diahann van van de Vijver en Janne Van Beek

Auteur en vertalers op Crossing Border

Op zaterdag 5 november gaat Bryan Washington op festival Crossing Border in gesprek met Raoul de Jong over zijn bundel Lot. Ook de 13 vertalers zijn aanwezig en spreken met de auteur over het vertaalproces.

Lot van Bryan Washington is een verhalenbundel die zich afspeelt in Houston, een uitgestrekte, multiculturele microkosmos. Hier ontdekt een opgroeiende jongen van gemengde afkomst dat hij op mannen valt, en hier spelen zich nog veel meer levens af – het soort levens die je niet vaak tegenkomt in de literatuur.

De veelstemmigheid van deze bundel maakte hem bij uitstek geschikt om door evenzovele stemmen vertaald te worden. Nijgh & Van Ditmar, het Nederlands Letterenfonds en het Expertisecentrum Literair Vertalen grepen de gelegenheid aan om een ontwikkelingstraject op te zetten voor 13 vertaaltalenten. Dit zijn: Janne Van Beek, Stokely Dichtman, Carmen Felix, Reshma Jagernath, Parel Joy, Joost Jung-shik Vormeer, Mijke Hadewey van Leersum, Laila de Miranda, Euphemia Ophelders, Lot Louis Veelenturf, Leen Vertessen, Diahann van van de Vijver en Adiëlle Westercappel.

Hoe vertaal je een bundel met zo’n sterke ‘sense of place’ naar het Nederlands? Wat doe je met lokale slang? In hoeverre helpt het als een vertaler persoonlijke affiniteit heeft met de context van een roman – in dit geval met culturele diversiteit of de queer community? En wat leert het vertaalproces de schrijver over zijn eigen werk? Hierover gaan enkele van deze vertalers in gesprek met auteur Bryan Washington.

Kijk voor tickets en meer informatie op de website van Crossing Border.