Kennisbank

Bronteksten en vertalingen zijn als zusterschepen: identiek maar niet hetzelfde. Geldt dat ook voor auteurs en hun vertalers? Aan de hand van verschillende praktijkvoorbeelden bespreekt Nicolette Hoekmeijer in Alles verandert altijd. Perspectieven op literair vertalen hoe de relatie tussen auteur en vertaler er zoal uit kan zien.

Waarin onderscheidt een zogeheten hervertaling zich van een eerste vertaling? Heb je met andersoortige problemen te maken of is het verschil niet zo groot? Aan de hand van haar eigen ervaringen reflecteert Barber van de Pol in Alles verandert altijd. Perspectieven op het literair vertalen op het fenomeen hervertaling.

Voordat je als vertaler specifieke procedés gaat toepassen is het zinvol eerst na te denken over een globale vertaalstrategie aan de hand van vragen als: welk publiek staat je voor ogen, welk kennisniveau kun je verwachten, in hoeverre wil je een specifieke socioculturele context behouden?

In december 2015 werden de Literaire Vertaaldagen in Amsterdam gehouden onder het motto ‘Verzinnen wat er staat’ en het jaar daarop werd het evenement gehouden met als thema ‘De vertaler als schrijver’. Beide slogans suggereerden een grotere creatieve inbreng van de vertaler in het vertaalproces en meer artisticiteit en zelfstandig kunstenaarschap dan de praktijk doorgaans rechtvaardigt. Het leek wel alsof de te vertalen tekst enkel werd gezien als een inspiratiebron voor gemankeerde schrijvers die om een plot verlegen zitten, een aangrijpingspunt om de persoonlijke schrijfdrift naar eigen stilistische inzichten te kunnen botvieren.

In de laatste paar jaar heb ik het geluk gehad om twee romans te mogen vertalen die, hoewel ze allebei tot de klassiekers van de naoorlogse Nederlandse literatuur worden gerekend, zeer verschillend zijn van toon en portee