Mentoraten

Het bijzondere van een mentoraat is dat de kennisoverdracht in een één-op-één-situatie tussen mentor en vertaler plaatsvindt. Door deze individuele begeleiding kan de mentor precies die informatie aanbieden die de beginnend vertaler nodig heeft om zijn of haar vertaalvaardigheden te kunnen verbeteren. De beginnende vertaler blijft zelf geheel verantwoordelijk voor het eindresultaat. De financiële bijdrage komt volledig ten goede aan het honorarium van de mentor.

Voor wie zijn de mentoraten bedoeld?

Het mentoraatsprogramma is bedoeld voor beginnende vertalers, die aan het begin staan van hun carrière als literair vertaler. Zowel literair vertalers uit het Nederlands in een vreemde taal als literair vertalers uit een vreemde taal in het Nederlands kunnen een aanvraag indienen voor een mentoraat. Ook duo's komen in aanmerking.

Wie zijn de mentoren?

De mentoren zijn ervaren literair vertalers, met een ruime en aantoonbare staat van dienst. De aanvragende vertaler mag een beoogde mentor aandragen, maar in principe zal het ELV in overleg met de letterenfondsen zorg dragen voor het vinden van een passende mentor. Er zal in eerste instantie gezocht worden naar een mentor die nog niet eerder als begeleider en/of docent van de aanvrager heeft opgetreden. De kennismaking met nieuwe vertaalopvattingen en een andere werkwijze zal het leerproces ten goede komen. Om misverstanden te voorkomen verzoekt het ELV dan ook om voorafgaand aan de toekenning nog geen potentiële mentor te benaderen.

Wanneer kun je een mentoraat aanvragen?

Als de beginnende vertaler start met de vertaling van een literair werk waarvoor een vertaalcontract is afgesloten met een literaire uitgever. Voor vertalers in het Nederlands dient dit vertaalcontract te voldoen aan de voorwaarden van het Nederlandse modelcontract. Een mentoraat kan alleen worden aangevraagd voor de vertaling van een literair werk (hetzij in boekvorm, hetzij als publicatie in een tijdschrift). Mentoraatsaanvragen kunnen het hele jaar worden ingediend bij het ELV; er zijn geen sluitingsdata. Alle aanvragen worden zo spoedig mogelijk in behandeling genomen.

Waaraan moet een aanvraag voldoen?

De aanvraag moet ten minste de volgende gegevens bevatten:

• een kopie van het vertaalcontract tussen de vertaler en de uitgeverij (of een stellige verklaring dat een vertaalcontract gesloten zal worden, met gegevens over de desbetreffende uitgeverij / het tijdschrift, de te vertalen titel en het honorarium);
• een cv van de vertaler met daarin relevante informatie over de genoten opleiding en eventuele vertaalervaring;
• informatie over het te vertalen boek of verhaal en de auteur, inclusief de vertaalproblemen die het werk bevat;
• een uitgebreide motivatie, waarin je aangeeft hoe het mentoraat past in je vertaalloopbaan, je de leerdoelen formuleert en waarin je verwachtingen van het mentoraat worden geëxpliciteerd.

Hoe wordt de aanvraag beoordeeld?

Mentoraatsaanvragen die voldoen aan de hierboven vermelde voorwaarden worden in behandeling genomen door een beoordelingscommissie. Bij het beoordelen van aanvragen worden onder meer de volgende zaken in acht genomen:

• cv en motivatie;
• literaire kwaliteit van het te vertalen werk;
• eerder toegewezen mentoraten;
• de actuele vraag uit de markt en behoefte aan nieuwe aanwas in bepaalde vertaalrichtingen;
• doorgroeikansen van de gementoreerde op de vertaalmarkt.

Hoe ziet het mentoraatstraject eruit?

De omvang van het traject (het aantal begeleidingsuren) wordt door het ELV op basis van de aanvraag vastgesteld. Zodra de aanvraag toegekend is en er een geschikte mentor is gevonden, vraagt het ELV de vertaler en mentor de verwachtingen over hun samenwerking op te stellen in een werkplan. Dit maakt het tevens mogelijk om het mentoraat na afloop goed te evalueren, om te kijken of aan de verwachtingen is voldaan. Tijdens de verdere fases van het mentoraat geven vertaler en mentor tussentijdse rapportages aan het ELV, zoals afgesproken in het werkplan. Na afloop schrijven zij, afzonderlijk van elkaar, een eindverslag waarin zij ook de samenwerking gedurende het project evalueren.

Verdere vragen?

Heb je nog vragen over het mentoraat en/of de aanvraag hiervan, dan kun je contact opnemen met het Expertisecentrum Literair Vertalen.